Menu
Maria Janion

Archiwum cyfrowe Marii Janion

Wiersze Zuzanny Ginczanki: nieistniejące istnienie, ironia i melancholia

Moją ulubioną lekturą z dzieciństwa była książka Stanisława Grabińskiego Demon ruchu. [...] ja ją czytałam bez końca i w końcu doznałam jakiegoś olśnienia, co to jest kolej. Kolej jest jednym z najbardziej demonicznych urządzeń świata tego [...].

Maria Janion odnajduje w poezji Zuzanny Ginczanki melancholijno-ironiczne ujęcie rzeczywistości. W wierszu Sublokatorzy dostrzega Tuwimowski motyw melancholijnego świata małych ludzi, bohaterowie Uwag o trzecich osobach, istniejąc, w gruncie rzeczy nie istnieją. Jest to ulubiony motyw Ginczanki, często obecny u Leśmiana.
Prof. Janion widzi jedność melancholii i ironii u Ginczanki. Odwołuje się do Jeana Starobińskiego, który w swoich uwagach o Księżniczce Brombilli E.T.A. Hoffmanna stwierdza, że ironia nie różni się od melancholii. W opowiadaniu Hoffmanna melancholijny książę, widząc w toni jeziora swoją śmiesznie wykrzywioną twarz, nabiera dystansu do siebie i w ten sposób pokonuje melancholię. Ironia romantyczna może być pokonaniem melancholii.
Inaczej jest w interpretacji tego samego opowiadania przez Sørena Kierkegaarda, dla którego ironia i melancholia nie są potęgami antagonistycznym. Postrzega je jako dwa aspekty tego samego poziomu duchowego i jest zdania, że następnym niezbędnym krokiem jest dokonanie skoku jakościowego. Według Marii Janion Ginczanka mieściłaby się w paradygmacie kierkegaardiańskim.
Apokalipsa, która pojawia się u Ginczanki w wierszu Non omnis moriar, to według Marii Janion ostateczna konsekwencja połączenia ironii i melancholii.

Tytuł:
Wiersze Zuzanny Ginczanki: nieistniejące istnienie, ironia i melancholia
Data nagrania:
0001-01-01
Referent/ka:
Agata Araszkiewicz, praca magisterska na temat melancholii w poezji Zuzanny Ginczanki
Identyfikator nagrania:
16
Nazwa pliku w archiwum:
WYK_brakdaty_Ginczanka
Format nośnika cyfrowego:
audio/mpeg
Długość nagrania:
01:01:55
Nośnik oryginalny:
kaseta magnetofonowa
Prawa autorskie:
IBL PAN
Kolejne nagranie
Poprzednie nagranie