Krasiński: grafomania, kicz, kamp
[...] można powiedzieć, że cała historia chrześcijaństwa składa się z samych herezji. [...] większa część tego, co się pisało o tym chrześcijaństwie, jest heretycka.
Nagranie zawiera przede wszystkim dyskusję. W swoich wypowiedziach prof. Maria Janion zwraca uwagę na przydatność kategorii kiczu ideologicznego (w ujęciu Lotte H. Eisner) i problematyki estetyki kampu (według Susan Sontag) do badania twórczości Zygmunta Krasińskiego. Krytykuje uznawanie autora Przedświtu za romantycznego wieszcza równego Mickiewiczowi i Słowackiemu. Uznaje wartość Nie-Boskiej komedii, ale pozostałą twórczość, zawłaszcza lirykę, nazywa grafomańską. Według Marii Janion Krasiński dołączył do kanonu wieszczów, gdyż Słowacki podjął genialną polemikę z jego Psalmami przyszłości.
Badaczka umieszcza tu problematykę kiczu w perspektywie, jaką wyznacza język, a nie ideologia: nadużywanie rymów męskich, które tworzą daleko idącą monotonię, a jednocześnie stwarzają rodzaj energetycznego pobudzenia; ostre, hasłowe klasyfikacje ideologiczne, estetyka abiekcji i trudne do odcyfrowania neologizmy.
Maria Janion analizuje polemikę między Słowackim i Krasińskim na temat działalności Boga w historii i stosunku do śmierci. Słowackiemu nie chodziło o nieśmiertelność osobistą, której uzasadnienie było obsesją myśli filozoficznej Krasińskiego.
Maria Janion zestawia apologię poety u Stanisława Tarnowskiego z końca XIX wieku i ocenę Andrzeja Waśki z monografii Zygmunt Krasiński. Oblicza poety (2001), który broni poety, stawiającego sobie zadanie niewykonalne – maksymalistyczny postulat rewelacji ostatecznych tajemnic poprzez Sztukę. Porażka artystyczna byłaby w tym wypadku usprawiedliwiona odwagą i wzniosłością zamierzenia. Podobieństwo opinii obu krytyków polega na tym, że żadna nie jest jednoznaczna w kwestii oceny artyzmu utworów Krasińskiego.
Na koniec Maria Janion stawia pytanie, czy antysemityzm jest organiczną częścią konserwatyzmu, a następnie przedstawia poglądy Pawła Popiela (zebrane w wyborze pism Choroba wieku) i Artura Górskiego (Niepokój naszego czasu, 1938). Dość znamienne jest tutaj hasło: „Z szlachtą polską polski lud”, wykluczające obcych zgodnie z organicystyczną teorią społeczną. Z jej punktu widzenia Żydzi nie mogą być częścią organizmu, bo są kastą, która zawsze położy swój interes wyżej niż interes społeczności.