W Szwajcarii Juliusza Słowackiego. Między idyllą a marzeniem
Mamy tu do czynienia z opowieścią o spotkaniu duszy z jej „ja
niebiańskim”. Charakterystyczne, że to „ja niebiańskie”, ja prawdziwe,
przybiera postać kobiecą, anielską. Gdyby na to spojrzeć od strony
jakiejś swoistej dekonstrukcji tego przekonania, […] moglibyśmy uznać,
że anioł jest jednak figurą alienacji kobiety. […] Przydanie jej tej
anielskiej funkcji jest jednocześnie oderwaniem jej od sfer ziemskich.
Wykład poświęcony jest analizie poematu W Szwajcarii (1835-1838) Juliusza Słowackiego. Janion zadaje pytanie, na ile poemat ten jest idyllą. Przedstawia historię idylli jako gatunku i kategorii, porównuje analizy Brodzińskiego, Mochnackiego, Herdera, Schillera, Deleuze’a i Žižka.
Maria Janion interpretuje poemat Słowackiego w kontekście utworu La Belle Dame sans Merci Johna Keatsa, gdzie dama staje się dla rycerza elementem całego łańcucha tajemnic, przynętą do wciągnięcia czytelnika w literacką grę.
Badaczka zastanawia się także nad kategorią marzenia, strukturą „fantazjowania na jawie” oraz analizuje literacki pejzaż Słowackiego, stworzony z podświadomości, snu, rytuału, mitu, symbolu i magii.